Ο Αυτισμός είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή η οποία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της πρώιμης παιδικής ηλικίας. Ανήκει στις Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος και αφορά όλες τις κοινωνικές ομάδες.
Σημαντικό είναι να γίνει σαφές πως ο Αυτισμός παρουσιάζει αρκετές φορές τα λειτουργικά του προβλήματα έπειτα από την ηλικία εμφάνισης της διαταραχής (πρώιμης παιδικής ηλικίας) και δυστυχώς ακόμη δεν έχει γίνει σαφής αλλά και σίγουρη η αιτία που τον προκαλεί. Οι έρευνες εστιάζουν το ενδιαφέρον τους κυρίως σε γενετικούς, περιβαλλοντικούς και ανοσολογικούς παράγοντες.
Ο αυτισμός μπορεί να διαγνωστεί με αξιοπιστία και σιγουριά από την ηλικία των 2,6 - 3 ετών και έπειτα. Ωστόσο, με βάση τις χρόνιες έρευνες αλλά και τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, η επιστημονική κοινότητα θεωρεί πως τα «σημάδια του αυτισμού» μπορούν να εντοπιστούν και σε μωρά άνω των έξι μηνών.
Μερικές πρώιμες ενδείξεις αλλά και συμπτώματα που μπορούν οι γονείς να παρατηρήσουν είναι η απουσία ή η υπερβολική καθυστέρηση μίμησης των ήχων φωνής, η απουσία ή η υπερβολική καθυστέρηση φωνητικού βαβίσματος (π.χ. μπλα-μπλα), η ανύπαρκτη ή ελάχιστη ανταπόκριση στο χαμόγελο, η ανύπαρκτη ή ελάχιστη βλεμματική επαφή, η απουσία εστίασης σε νέα πρόσωπα, η προσκόλληση σε συγκεκριμένα παιχνίδια και αντικείμενα, η ένδειξη της μη φυσιολογικής ακοής (οι γονείς αναρωτιούνται αν το παιδί ακούει καλά), η απουσία ανταπόκρισης στην κλήση του ονόματός του παιδιού.
Επιπρόσθετα, η μη διερεύνηση αντικειμένων με τα χέρια (αντί αυτού τα κοιτάζει μόνο ή τα περιεργάζεται με το στόμα ή τα πετάει), η έντονη έλλειψη ενδιαφέροντος για το παιχνίδι με τους συνομηλίκους (παιδική χαρά, παιδότοπος), η ευαισθησία στις αλλαγές της καθημερινότητας, η έλλειψη αναζήτησης παρηγοριάς στην περίπτωση ενός ατυχήματος ή μιας δυσάρεστης για τα παιδιά κατάστασης και η ευρύτερη δυσκολία στην επικοινωνία (λόγος, ομιλία, κοινωνική προσαρμογή) χρήζουν άμεσης διερεύνησης.
Ο αυτισμός σήμερα διαγιγνώσκεται με την καθολική παρατήρηση του παιδιού από άρτια εκπαιδευμένο ειδικό ιατρό (αναπτυξιολόγο, παιδοψυχίατρο, παιδονευρολόγο).
Βάσει έγκυρων ερευνών η έγκαιρη διάγνωση και η πρώιμη αντιμετώπιση του αυτισμού (από ένα σύνολο καταρτισμένων και εκπαιδευμένων ειδικών θεραπευτών) αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες μιας ποιοτικής και λειτουργικής καθημερινότητας των ατόμων αλλά και του περίγυρού τους. Οι γονείς σε κάθε περίπτωση χρειάζεται να παρατηρούν την ανάπτυξη του παιδιού και να ενημερώνονται πάντα από ειδικούς ιατρούς και καταρτισμένους θεραπευτές σχετικά με τα φυσιολογικά στάδια ανάπτυξης των παιδιών για οποιοδήποτε τομέα (λόγος, επικοινωνία, κίνηση,συμπεριφορά κ.λ.π.).
Σημαντικό είναι να γίνει σαφές πως ο Αυτισμός παρουσιάζει αρκετές φορές τα λειτουργικά του προβλήματα έπειτα από την ηλικία εμφάνισης της διαταραχής (πρώιμης παιδικής ηλικίας) και δυστυχώς ακόμη δεν έχει γίνει σαφής αλλά και σίγουρη η αιτία που τον προκαλεί. Οι έρευνες εστιάζουν το ενδιαφέρον τους κυρίως σε γενετικούς, περιβαλλοντικούς και ανοσολογικούς παράγοντες.
Ο αυτισμός μπορεί να διαγνωστεί με αξιοπιστία και σιγουριά από την ηλικία των 2,6 - 3 ετών και έπειτα. Ωστόσο, με βάση τις χρόνιες έρευνες αλλά και τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, η επιστημονική κοινότητα θεωρεί πως τα «σημάδια του αυτισμού» μπορούν να εντοπιστούν και σε μωρά άνω των έξι μηνών.
Μερικές πρώιμες ενδείξεις αλλά και συμπτώματα που μπορούν οι γονείς να παρατηρήσουν είναι η απουσία ή η υπερβολική καθυστέρηση μίμησης των ήχων φωνής, η απουσία ή η υπερβολική καθυστέρηση φωνητικού βαβίσματος (π.χ. μπλα-μπλα), η ανύπαρκτη ή ελάχιστη ανταπόκριση στο χαμόγελο, η ανύπαρκτη ή ελάχιστη βλεμματική επαφή, η απουσία εστίασης σε νέα πρόσωπα, η προσκόλληση σε συγκεκριμένα παιχνίδια και αντικείμενα, η ένδειξη της μη φυσιολογικής ακοής (οι γονείς αναρωτιούνται αν το παιδί ακούει καλά), η απουσία ανταπόκρισης στην κλήση του ονόματός του παιδιού.
Επιπρόσθετα, η μη διερεύνηση αντικειμένων με τα χέρια (αντί αυτού τα κοιτάζει μόνο ή τα περιεργάζεται με το στόμα ή τα πετάει), η έντονη έλλειψη ενδιαφέροντος για το παιχνίδι με τους συνομηλίκους (παιδική χαρά, παιδότοπος), η ευαισθησία στις αλλαγές της καθημερινότητας, η έλλειψη αναζήτησης παρηγοριάς στην περίπτωση ενός ατυχήματος ή μιας δυσάρεστης για τα παιδιά κατάστασης και η ευρύτερη δυσκολία στην επικοινωνία (λόγος, ομιλία, κοινωνική προσαρμογή) χρήζουν άμεσης διερεύνησης.
Ο αυτισμός σήμερα διαγιγνώσκεται με την καθολική παρατήρηση του παιδιού από άρτια εκπαιδευμένο ειδικό ιατρό (αναπτυξιολόγο, παιδοψυχίατρο, παιδονευρολόγο).
Βάσει έγκυρων ερευνών η έγκαιρη διάγνωση και η πρώιμη αντιμετώπιση του αυτισμού (από ένα σύνολο καταρτισμένων και εκπαιδευμένων ειδικών θεραπευτών) αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες μιας ποιοτικής και λειτουργικής καθημερινότητας των ατόμων αλλά και του περίγυρού τους. Οι γονείς σε κάθε περίπτωση χρειάζεται να παρατηρούν την ανάπτυξη του παιδιού και να ενημερώνονται πάντα από ειδικούς ιατρούς και καταρτισμένους θεραπευτές σχετικά με τα φυσιολογικά στάδια ανάπτυξης των παιδιών για οποιοδήποτε τομέα (λόγος, επικοινωνία, κίνηση,συμπεριφορά κ.λ.π.).
Δε διστάζουμε, Δε καθυστερούμε !!
Ενημερωνόμαστε Έγκαιρα και Έγκυρα!!
Κατερίνα Χ. Δήμου – Λογοθεραπεύτρια
Πτυχιούχος ΑΤΕΙ Ηπείρου
Εξειδίκευση Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Ειδική εκπαίδευση: Αποκατάσταση ομιλίας, κατάποσης, γνωστικών λειτουργιών μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο