Η λογοθεραπεία είναι ο επιστημονικός κλάδος, ο οποίος έχει ως γνωστικό αντικείμενο τη μελέτη, την έρευνα και την εφαρμογή επιστημονικών γνώσεων γύρω από την ανθρώπινη επικοινωνία, τη φωνή, την ομιλία, το λόγο (προφορικό ή γραπτό) και τη μη λεκτική επικοινωνία . Πιο συγκεκριμένα η λογοθεραπεία ασχολείται με την αποκατάσταση των δυσκολιών λόγου, ομιλίας, μάθησης, κατάποσης , σίτισης, φωνής και επικοινωνίας . Η λογοθεραπεία και το ακριβές αντικείμενό της δυστυχώς δεν είναι ακόμη σαφές στη χώρα μας , γεγονός που δημιουργεί σύγχυση και υποβαθμίζει τον ρόλο της «κατασκευάζοντας «μία συνεχή παραφιλολογία γύρω από τον κλάδο. Οι απόψεις που επικρατούν ακόμη και σήμερα είναι πως «η λογοθεραπεία είναι η μόδα της εποχής μας» ή πως «έχει φτιαχτεί ώστε να βγαίνουν όλα τα παιδιά του κόσμου προβληματικά».
Τι συμβαίνει λοιπόν πραγματικά; Η λογοθεραπεία είναι χρήσιμη ή απλά είναι μία μόδα όπως τόσες και τόσες άλλες που έχει την τάση να ακολουθεί πιστά ο δυτικός πολιτισμός;
Αρχικά, θα πρέπει να διασαφηνιστεί πως η λογοθεραπεία απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες καθώς καλύπτει και επιδρά σε ένα ευρύ φάσμα διαταραχών. Η λογοθεραπευτική αντιμετώπιση σε βρέφη και τα παιδιά αφορά τις διαταραχές σίτισης και κατάποσης, ήπιες, μέτριες, σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες, γλωσσική καθυστέρηση, ειδική γλωσσική διαταραχή, αρθρωτικές/ φωνολογικές διαταραχές, βαρηκοΐα, κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες, διαταραχές ροής ομιλίας (τραυλισμός),διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, διαταραχές φωνής, εκλεκτική αλαλία, εγκεφαλική παράλυση κ.α. Η λογοθεραπευτική αντιμετώπιση στους ενήλικες αφορά προβλήματα επικοινωνίας, μάσησης/ κατάποσης έπειτα από νευρολογικές διαταραχές (εγκεφαλική παράλυση, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, άνοια), καρκίνο του λάρυγγα, διαταραχές φωνής, διαταραχές ροής ομιλίας (τραυλισμός), βαρηκοΐα κ.α. Βάσει των παραπάνω στοιχείων γίνεται εύκολα κατανοητό πως η λογοθεραπεία δεν είναι απλά «της μόδας». Η πληθώρα των διαταραχών και των δυσκολιών στις οποίες παρεμβαίνει και αποκαθιστά, την ορίζει ως αδιαμφισβήτητα απαραίτητη και απολύτως χρήσιμη στην εξέλιξη και τη βελτίωση των ατόμων που τις εμφανίζουν.
Δυστυχώς, ακόμη στη χώρα μας, οι απόψεις γύρω από τα άτομα που εμφανίζουν δυσκολίες, διαταραχές ή και δυσλειτουργίες σε κάποιους τομείς είναι οπισθοδρομικές, αναξιόπιστες και κάποιες φορές ακόμη και ρατσιστικές. Το ίδιο ισχύει και για τους ιατρούς και θεραπευτές οι οποίοι ασχολούνται με αυτά τα άτομα. Οι απόψεις συμβάλλουν ανασταλτικά στην βελτίωση ή στην ολοκληρωτική αποκατάσταση των δυσκολιών που ενδεχομένως να αντιμετωπίζει ένα άτομο και παρεμποδίζουν την εξέλιξη του ατόμου αυτού καθώς επίσης και την άμεση αντιμετώπιση τους.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι δυσκολίες στην άρθρωση και καθυστέρηση στην εμφάνιση της ομιλίας κρύβουν βαθύτερες δυσκολίες, ειδικότερα στα αγόρια. Άλλωστε, όπως είναι ευρέως γνωστό πλέον, δυσκολίες υπήρχαν και παλαιότερα. Αυτό που δεν υπήρχε και έτσι δε γνωρίζαμε πως υπήρχαν και δυσκολίες είναι η αδυναμία του εντοπισμού τους , της κατονομασίας τους και φυσικά, της αντιμετώπισής τους. Η λογοθεραπεία είναι επιστήμη σύμμαχος του ανθρώπου προσφέροντας του καθημερινή ποιότητα ζωής, πλέον αποδεδειγμένα!
Οι λογοθεραπευτές από το 2014 αποκτούν την άδεια ασκήσεως του επαγγέλματός τους. Μέχρι τότε, υπήρχε ένα τεράστιο νομοθετικό κενό πολλών ετών σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις ασκήσεως επαγγέλματος του λογοθεραπευτή στην Ελλάδα. Θα ήταν χρήσιμο και ωφέλιμο να είμαστε σίγουροι πως ο θεραπευτής, στον οποίο έχουμε απευθυνθεί έχει πτυχίο, το οποίο του επιτρέπει να ασκεί το επάγγελμα του λογοθεραπευτή. Ακόμη, χρειάζεται να δίνουμε βαρύτητα στην διάγνωση ενός λογοθεραπευτή σχετικά με την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας ενός παιδιού και όχι σε αυτή των δασκάλων, των γνωστών ή των συγγενών, καθώς ΔΕΝ είναι επαγγελματίες.
Δεν είναι κατακριτέα η προληπτική επίσκεψη σε έναν εκπαιδευμένο λογοθεραπευτή. Η πρόληψη επιδρά πάντα θετικά. Συνεργαζόμαστε με το άτομο και το θεραπευτή που το παρακολουθεί ακολουθώντας τις οδηγίες του (η ελλιπής εξάσκηση, η αναμονή αποτελεσμάτων σε υπερβολικά σύντομο χρονικό διάστημα/3-4 συνεδρίες, η πίεση του ατόμου, η περιορισμένη συνεργασία, είναι προτιμότερο να αποφεύγονται καθώς δε προσφέρουν ουσιαστικά καμία βοήθεια στο άτομο που έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα λογοθεραπείας) . Η επιλογή ενός θεραπευτή δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ιδανικά, χρειάζεται συνετή επιλογή του λογοθεραπευτή, επιλέγοντας τον αρχικά αναζητώντας τον προσεκτικά και κατόπιν συζητώντας μαζί του. Ο διάλογος με τον θεραπευτή ο οποίος θα αναλάβει το άτομο που χρήζει λογοθεραπείας έτσι ώστε να συγκεντρωθούν οι απαραίτητες πληροφορίες σχετικά και την εκπαίδευση και την πρόσθετη εκπαίδευση του θεραπευτή εκτός του πτυχίου του, λειτουργεί καταλυτικά στη ορθή έναρξη, τη βελτίωση και την καρποφόρα εξέλιξη της θεραπευτικής διαδικασίας.
ΔΕΝ ΔΙΣΤΑΖΟΥΜΕ – ΔΕΝ ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΜΕ!
ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΜΑΣΤΕ ΕΓΚΥΡΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΙΡΑ!
Κατερίνα Χ. Δήμου – Λογοθεραπεύτρια
Πτυχιούχος ΑΤΕΙ Ηπείρου
Εξειδίκευση Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Ειδική εκπαίδευση: Αποκατάσταση ομιλίας, σίτισης, κατάποσης, γνωστικών λειτουργιών μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο