Τα τελευταία χρόνια έχει γνωστοποιηθεί και τείνει να γίνει ευρέως αποδεκτή η επίσκεψη των παιδιών σε λογοθεραπευτές με στόχο να γίνει μία σωστή και καθολική εκτίμηση της ανάπτυξης του λόγου τους, έστω και χωρίς κάποια ένδειξη ανησυχίας. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις θεωρείται ακόμη ταμπού η επίσκεψη σε κάποιο ειδικό θεραπευτή λόγου καθώς επίσης και η παρακολούθηση συνεδριών λογοθεραπείας από ένα παιδί, πλέον αδιαμφισβήτητα, κρίνεται απαραίτητη για την πρόληψη, την πλήρη ανίχνευση και την αντιμετώπιση δυσκολιών λόγου που μπορεί να υπάρξουν κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του.
Όσο πιο νωρίς εντοπιστούν οι δυσκολίες αυτές, τόσο πιο ευοίωνο θα είναι το μέλλον των παιδιών ακόμη και σε άλλους τομείς που δεν έχουν άμεση συνάφεια με τη δυσκολία που ενδεχομένως μπορεί να προκύψει. Επιστημονικές έρευνες απέδειξαν πως μόνο με την πρώιμη αναγνώριση των δυσκολιών τα παιδιά κατορθώνουν να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους καθώς, ο ρυθμός μάθησης ενός ανθρώπου όσο και η ταχύτητα της ανάπτυξής του βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους κατά την προσχολική του ηλικία.
Η αξιολόγηση του λόγου του παιδιού ξεκινά πάντοτε από το σπίτι και σε αυτή τη διαδικασία εμπλέκεται όλος ο άμεσος οικογενειακός περίγυρος του παιδιού. Ένα περιβάλλον στο οποίο υπάρχει πληθώρα βιβλίων, δραστηριοτήτων, παιχνιδιών, οπτικοακουστικών ερεθισμάτων και ενηλίκων που στηρίζουν και ενθαρρύνουν το παιδί κατάλληλα, είναι πλούσιο σε γλωσσικά ερεθίσματα και δίνει στο παιδί τις ευκαιρίες που χρειάζεται για να αναπτύξει τις πρώτες δεξιότητες του προφορικού λόγου.
Είναι χρήσιμο, πρωτίστως οι γονείς να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τα προειδοποιητικά σημάδια σε περίπτωση που το παιδί χρειάζεται αξιολόγηση από λογοθεραπευτή ή βοήθεια. Καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης ενός παιδιού γενικότερα αλλά και στο λόγο, ξεκινάει από την εστία και οι γονείς γνωρίζουν καλύτερα από οποιονδήποτε το παιδί τους, η παρατήρηση αυτού, φαίνεται πάντα χρήσιμη σε τέτοιες περιπτώσεις.
Το κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Ωστόσο, υπάρχει ένα γενικό και κοινό πλαίσιο ανάπτυξης στο οποίο μπορούν να στηριχτούν οι γονείς έτσι ώστε να ελέγχουν το παιδί τους. Τα περισσότερα παιδιά μέχρι την ηλικία των 2 με 2,5 ετών γίνονται κατανοητά από τα μέλη της οικογένειας τους και μέχρι την ηλικία των 3 με 3,5 ετών γίνονται κατανοητά και από ανθρώπους που έρχονται πρώτη φορά σε επαφή μαζί τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως σε αυτές τις ηλικίες αντίστοιχα το λεξιλόγιο τους είναι τέτοιο έτσι ώστε οι άνθρωποι που βρίσκονται γύρω τους να μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί τους και να κατανοήσουν τα λεγόμενα τους.
Στην περίπτωση που οι γονείς δυσκολεύονται μετά το πέρας αυτής της ηλικίας, να κατανοήσουν τον λόγο του παιδιού ή διαπιστώνουν απώλεια πλούσιου λεξιλογίου (πάντα σε σχέση με την ηλικία του παιδιού), υπάρχει μια ένδειξη ανησυχίας η οποία μπορεί εύκολα και έγκαιρα να αξιολογηθεί. Βάσει ερευνών, οι χρονικοί περιορισμοί που θέτονται συχνά από τους γονείς σχετικά με τη λογοθεραπευτική αξιολόγηση, δεν αποφέρουν τα επιθυμητά από εκείνους αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση δε διστάζουμε και δε καθυστερούμε να βοηθήσουμε αποτελεσματικά και ουσιαστικά αφού ενημερωθούμε από έναν κατάλληλα εκπαιδευμένο και καταρτισμένο λογοθεραπευτή. Ο πρώιμος εντοπισμός των δυσκολιών του λόγου είναι το καλύτερο και το πιο σωστό βήμα των γονέων στη θεραπεία του λόγου του παιδιού τους.
ΔΕΝ ΔΙΣΤΑΖΟΥΜΕ – ΔΕΝ ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΜΕ
Κατερίνα Χ. Δήμου – Λογοθεραπεύτρια
Πτυχιούχος ΑΤΕΙ Ηπείρου
Εξειδίκευση Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Ειδική εκπαίδευση: Αποκατάσταση ομιλίας, κατάποσης, γνωστικών λειτουργιών μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο