Η εποχή μας, απαιτεί να είμαστε τέλειοι! Η τελειότητα αυτή πρέπει να υπάρχει τόσο στο στυλ, την εμφάνιση και τα υλικά αγαθά τα οποία μπορούμε να αποκτήσουμε, όσο και στις κοινωνικές σχέσεις μας με φίλους, συντρόφους, οικογένεια κτλ. Δεν είναι λίγοι όσοι πασχίζουν καθημερινά να προβάλλουν και να διατηρήσουν στον «κύκλο» τους, την εικόνα μιας άψογα δομημένης και ιδανικής οικογένειας, χωρίς ουσιαστικά, η πραγματικότητα να πλησιάζει έστω και στο ελάχιστο την εικόνα αυτή.
Καθώς η οικογένεια αποτελεί ένα μικρό κοινωνικό σύστημα, βασικό συστατικό για την αποτελεσματική λειτουργία της, είναι η επικοινωνία και μάλιστα η ουσιαστική επικοινωνία. Σε πολλές οικογένειες στη χώρα μας, η ανεπαρκής ή η ανύπαρκτη επικοινωνία είναι ένα σύνηθες φαινόμενο. Οι περισσότερες από τις οικογένειες αυτές υποστηρίζουν πως μιλούν με τα παιδιά τους, δεν καταφεύγουν στην χρήση σωματικής και λεκτικής βίας ως μέσα πειθούς και έχουν μια αρκετά καλή επικοινωνία ως γονείς αλλά και ως σύζυγοι.
Το φλέγον όμως ζήτημα, είναι ο ακριβής τρόπος με τον οποίο γίνεται ένας διάλογος μέσα στην οικογένεια. Δεν είναι λίγες οι φορές που ενώ φαινομενικά η επικοινωνία δείχνει «υγιής», δεν είναι καθώς ο τρόπος είναι στην ουσία άτοπος, παρακινδυνευμένος και ελαττωματικός. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς προσπαθώντας με καλές προθέσεις να διαχειριστούν μία αντίδραση του παιδιού υιοθετούν ρόλους που ακόμη και οι ίδιοι πολλές φορές δεν καταλαβαίνουν, όπως του ηθικολόγου, του παντογνώστη, του ψυχολόγου ή του παρηγορητή.
Επιπρόσθετα, η επικοινωνία μεταξύ δύο ατόμων πρέπει να βασίζεται σε έναν αμοιβαίο σεβασμό κι αυτό σημαίνει πως και οι δύο σύζυγοι μεταξύ τους (είτε είναι γονείς είτε όχι) χρειάζεται να επιτρέπουν ο ένας στον άλλον την ελεύθερη έκφραση συναισθημάτων, απόψεων και πεποιθήσεων. Οι δυο σύζυγοι χρειάζεται να επικοινωνούν μεταξύ τους με τρόπο «συμπληρωματικό». Δηλαδή, με αμοιβαίους συμβιβασμούς και υποχωρήσεις που ποτέ δεν επιτρέψουν σε κανέναν από τους δύο να αισθανθεί πως υποκύπτει ή παραδόθηκε.
Η επικοινωνία αποτελεί το θεμέλιο κάθε οικογένειας! Για μια υγιή επικοινωνία και για τη σωστή οικογενειακή λειτουργία είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί αίσθηση ορίων ανάμεσα στα μέλη της. Τα όρια θα πρέπει να είναι σαφή και ξεκάθαρα ειδικά όταν στην οικογένεια υπάρχουν παιδιά. Επίσης, είναι πολύ ωφέλιμο και χρήσιμο να μάθουμε να είμαστε καλοί ακροατές. Επικοινωνία σημαίνει πως έχω την διάθεση να ακούσω και να βοηθήσω. Όχι μόνο να πω αυτό που πιστεύω και να δώσω συμβουλές! Αφιερώνοντας λοιπόν, ακόμη πέντε λεπτά ουσιαστικής ακρόασης και προσπάθειας κατανόησης των λεγομένων του συνομιλητή μας, διευκολύνουμε πολύ την επικοινωνία και την συνεργασία μεταξύ μας.
Συνοπτικά, κατανοούμε πως η επικοινωνία αποτελεί τον πιο πολύτιμο λίθο της αρμονίας και της συνεργασίας σε μία οικογένεια. Η ουσιαστική και προσεκτική ακρόαση, ο διάλογος, η διάθεση χρόνου και η διάθεση προσφοράς από τα μέλη μιας οικογένειας είναι όσα ακριβώς συνθέτουν μια υγιή οικογένεια! Το ζητούμενο δεν είναι η τελειότητα της σχέσης μεταξύ των συζύγων ή γονέων και παιδιών. Το πιο σημαντικό είναι να δημιουργηθεί και να διατηρηθεί μία δυνατή και ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ τους η οποία θα λειτουργήσει ως αρωγός μιας ισχυρής και δυνατής σχέσης για πάντα!
Καθώς η οικογένεια αποτελεί ένα μικρό κοινωνικό σύστημα, βασικό συστατικό για την αποτελεσματική λειτουργία της, είναι η επικοινωνία και μάλιστα η ουσιαστική επικοινωνία. Σε πολλές οικογένειες στη χώρα μας, η ανεπαρκής ή η ανύπαρκτη επικοινωνία είναι ένα σύνηθες φαινόμενο. Οι περισσότερες από τις οικογένειες αυτές υποστηρίζουν πως μιλούν με τα παιδιά τους, δεν καταφεύγουν στην χρήση σωματικής και λεκτικής βίας ως μέσα πειθούς και έχουν μια αρκετά καλή επικοινωνία ως γονείς αλλά και ως σύζυγοι.
Το φλέγον όμως ζήτημα, είναι ο ακριβής τρόπος με τον οποίο γίνεται ένας διάλογος μέσα στην οικογένεια. Δεν είναι λίγες οι φορές που ενώ φαινομενικά η επικοινωνία δείχνει «υγιής», δεν είναι καθώς ο τρόπος είναι στην ουσία άτοπος, παρακινδυνευμένος και ελαττωματικός. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς προσπαθώντας με καλές προθέσεις να διαχειριστούν μία αντίδραση του παιδιού υιοθετούν ρόλους που ακόμη και οι ίδιοι πολλές φορές δεν καταλαβαίνουν, όπως του ηθικολόγου, του παντογνώστη, του ψυχολόγου ή του παρηγορητή.
Επιπρόσθετα, η επικοινωνία μεταξύ δύο ατόμων πρέπει να βασίζεται σε έναν αμοιβαίο σεβασμό κι αυτό σημαίνει πως και οι δύο σύζυγοι μεταξύ τους (είτε είναι γονείς είτε όχι) χρειάζεται να επιτρέπουν ο ένας στον άλλον την ελεύθερη έκφραση συναισθημάτων, απόψεων και πεποιθήσεων. Οι δυο σύζυγοι χρειάζεται να επικοινωνούν μεταξύ τους με τρόπο «συμπληρωματικό». Δηλαδή, με αμοιβαίους συμβιβασμούς και υποχωρήσεις που ποτέ δεν επιτρέψουν σε κανέναν από τους δύο να αισθανθεί πως υποκύπτει ή παραδόθηκε.
Η επικοινωνία αποτελεί το θεμέλιο κάθε οικογένειας! Για μια υγιή επικοινωνία και για τη σωστή οικογενειακή λειτουργία είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί αίσθηση ορίων ανάμεσα στα μέλη της. Τα όρια θα πρέπει να είναι σαφή και ξεκάθαρα ειδικά όταν στην οικογένεια υπάρχουν παιδιά. Επίσης, είναι πολύ ωφέλιμο και χρήσιμο να μάθουμε να είμαστε καλοί ακροατές. Επικοινωνία σημαίνει πως έχω την διάθεση να ακούσω και να βοηθήσω. Όχι μόνο να πω αυτό που πιστεύω και να δώσω συμβουλές! Αφιερώνοντας λοιπόν, ακόμη πέντε λεπτά ουσιαστικής ακρόασης και προσπάθειας κατανόησης των λεγομένων του συνομιλητή μας, διευκολύνουμε πολύ την επικοινωνία και την συνεργασία μεταξύ μας.
Συνοπτικά, κατανοούμε πως η επικοινωνία αποτελεί τον πιο πολύτιμο λίθο της αρμονίας και της συνεργασίας σε μία οικογένεια. Η ουσιαστική και προσεκτική ακρόαση, ο διάλογος, η διάθεση χρόνου και η διάθεση προσφοράς από τα μέλη μιας οικογένειας είναι όσα ακριβώς συνθέτουν μια υγιή οικογένεια! Το ζητούμενο δεν είναι η τελειότητα της σχέσης μεταξύ των συζύγων ή γονέων και παιδιών. Το πιο σημαντικό είναι να δημιουργηθεί και να διατηρηθεί μία δυνατή και ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ τους η οποία θα λειτουργήσει ως αρωγός μιας ισχυρής και δυνατής σχέσης για πάντα!
Κατερίνα Χ. Δήμου – Λογοθεραπεύτρια
Πτυχιούχος ΑΤΕΙ Ηπείρου
Εξειδίκευση Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Ειδική εκπαίδευση: Αποκατάσταση ομιλίας, σίτισης, κατάποσης, γνωστικών λειτουργιών μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο